Jak co roku (choć tym razem chyba trochę bardziej) wiosna wieńczy swoje dzieło plejadą zieloności i zapachów. Ptaki wydają się nie milknąć, dni wydłużają swoją datę ważności, a unosząca się nad powierzchnią ziemi woń ziół i kwiatów zwiastuje nadchodzące lato.

Moje zmysły wariują gdy przechodzę skrajem lasu, a krzewy czarnego bzu udekorowane kremowymi kwiatostanami wprost wołają: Chodź do nas, upajaj się naszą słodyczą, a nigdy tego nie zapomnisz. 

Przyznaję, jestem uzależniona od tej cudownej rośliny i jej przebogatej mocy.

W tradycji ludowej czarnemu bzu przypisywano znaczenie magiczne. Wierzono że krzew ten (czasem drzewo) zamieszkują m.in. bogowie, czarodziejki ale także duchy I strażnicy świata podziemnego. Uznawany był za łącznika między światem żywych i umarłych. Na śląsku uważano, że przed zerwaniem gałązki czarnego bzu należało uklęknąć przed rośliną i poprosić o przebaczenie. Przy wszelkich schorzeniach zalecano bezpośredni kontakt z drzewem. Czarny bez był także amuletem wykorzystywanym podczas zaślubin: miał przynieść szczęście młodej parze. Krzew sadzono chętnie dookoła domu, a jego gałązki wieszano nad drzwiami i oknami, co chroniło mieszkańców przed uderzeniem pioruna, czy złymi mocami. Całowanie rośliny przez kobietę w ciąży dawało pewność dobrego życia dla jej nienarodzonego dziecka.

Czarny bez (Sambucus nigra) nazywany jest również dzikim bzem chyba dlatego, że jego naturalnym środowiskiem są lasy, brzegi rzek, rumowiska i łąki. Używana jest również nazwa bez leczniczy; o tym dlaczego – piszę poniżej.

Wartości zdrowotne tej rośliny ukryte są w kwiatach, korze oraz owocach.

Już Hipokrates. zalecał czarny bez jako lek na przeczyszczenie, środek moczopędny, a także łagodzący uciążliwe dolegliwości ginekologiczne. Znachorzy byli przekonani, ze krzew ten leczy 99 chorób przez co nazywano go „kompletną apteczką”. Sam kontakt z tą rośliną nasycał życiową energią, dodawał otuchy zwalczał przygnębienie I wzmacniał psychikę. Pozwalał zachować na długo atrakcyjny wygląd i szeroko rozumianą młodość I witalność

Kwiaty mają właściwości wykrztuśne, napotne i pobudzające krążenie. Czarny bez w postaci owoców wspiera oczyszczanie organizmu, pobudza pracę jelit, sprawdza się w walce z wirusami (w tym odpowiedzialnymi za rozwój przeziębienia i grypy).

Wiosną warto więc korzystać z kwiatów (maj-czerwiec), a póżnym latem zebrać owoce (wrzesień).

Czarny bez posiada cenne składniki, takie jak: beta karoten, witaminy A, B1, B2, B3, B6, C, potas, wapń, magnez, sód, fosfor, sód. Poza tym czarny bez zawiera pierwiastki śladowe: żelazo, miedź, mangan i cynk, flawonoidy i kwasy fenylowe, garbniki oraz pektyny.

Właściwości lecznicze kwiatów czarnego bzu są szerokie:

• działają wykrztuśnie i rozrzedzają katar,
• działają napotnie i antywirusowo,
• chronią i wzmacniają błony śluzowe dróg oddechowych,
• wzmacniają odporność organizmu,
• stabilizują krwiobieg i wzmacniają naczynia włosowate,
• uśmierzają bóle (w tym ból głowy, np. podczas przeziębienia),
• działają oczyszczająco I usuwają wolne rodniki,
• przyspieszają przemianę materii,
• łagodzą stany zapalne skóry.

Czarny bez zawiera również substancję zwaną cholina, która obniża ciśnienie krwi i zapobiega nadmiernemu odkładaniu się tłuszczu w organizmie.

Owoce są dosyć cierpkie, ale kryją w sobie wielką moc. Niezwykle bogate w witaminę C, w witaminy A i B, a także minerały takie jak wapń, miedź, żelazo, potas, fosfor i magnez. Zawierają bardzo duże ilości antyoksydantów, które owocom nadają ciemny kolor, a nas chronią przed wieloma chorobami.

Czarny bez zawiera duże ilości przeciwutleniaczy takich jak kwercetyna, antocyjany czy rutyna. Kwercetyna ma m.in. działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne (ma zdolność hamowania wydzielania histaminy). Antocyjany chronią przed chorobami układu krążenia i mają właściwości antynowotworowe. Rutyna działa jako środek przeciwzapalny i wzmacnia naczynia włosowate organizmu, zmniejsza krwawienia i siniaki. Rutyna jest używana m.in. do leczenia żylaków, hemoroidów.

Uwaga! Ważne jest aby nie spożywać kwiatów ani owoców w stanie surowym, ponieważ zawierają one substancje toksyczne. Jednak wystarczy poddać je obróbce termicznej lub ususzyć aby pozbyć się niechcianych właściwości I pozostawić jedynie to co dla nas cenne I leczące. Czysta alchemia.